*Η κ. Μαρούλα Κλιάφα ξεναγεί τον Δημήτρη Κρούπη σε έκθεση του Πολιτιστικού Κέντρου ΚΛΙΑΦΑ (2004). Σήμερα η ακούραστη ερευνήτρια της Τρικαλινής ιστορίας μας παρουσιάζει τα πρώτα είκοσι δύο χρόνια (1901-1923) της ιστορίας του Εμπορικού Συλλόγου Τρικάλων
– Τότε που είχε λόγο για όλα τα σημαντικά ζητήματα της τρικαλινής κοινωνίας και ήταν μπροστάρης σε όλες τις μεγάλες διεκδικήσεις
– Ένα ιστορικό ντοκουμέντο που μας εμπιστεύτηκε η κ. Μαρούλα Κλιάφα για τα 30 χρόνια του «διαλόγου»
Μία ακόμη πολύτιμη έρευνα της ακούραστης ερευνήτριας της σύγχρονης (από το 1881 και μετά) ιστορίας των Τρικάλων, της κας Μαρούλας Κλιάφα βρίσκεται στο τελικό στάδιο επεξεργασίας και ελπίζουμε σύντομα να δει το φως της δημοσιότητας. Αυτή τη φορά το αντικείμενό της είναι η ιστορία μιας σημαντικής συλλογικότητας – …………. της πόλης, και συγκεκριμένα αυτή του Εμπορικού Συλλόγου Τρικάλων.
Η κ. Κλιάφα με την έρευνά της η οποία βασίσθηκε στην ενδελεχή μελέτη των αρχείων των εφημερίδων (τοπικών και πανελλήνιας κυκλοφορίας) της εποχής. Το πρώτο εύρημά της κας Κλιάφα προσθέτει επτά χρόνια στη ζωή του Εμπορικού Συλλόγου ο οποίος όπως προκύπτει δεν ιδρύθηκε το 1908, όπως πιστεύαμε μέχρι τώρα αλλά το 1901 και μάλιστα υπάρχει και σχετική αναφορά στην εφημερίδα «Ακρόπολης».
Σήμερα ο «διάλογος» έχει την εξαιρετική τιμή να φέρει για πρώτη φορά στη δημοσιότητα το πρώτο ας πούμε κεφάλαιο αυτής της έρευνας μια η οποία αφορά την δράση του Εμπορικού Συλλόγου Τρικάλων από το 1901 και μέχρι το 1923. Αυτά τα πολύτιμα στοιχεία μας τα εμπιστεύτηκε η κ. Κλιάφα ως δώρο για τα 30 χρόνια του «διαλόγου» και την ευχαριστούμε θερμά.
Μελετώντας κανείς τη δραστηριότητα του Εμπορικού Συλλόγου Τρικάλων στις αρχές του 2ου αιώνα διαπιστώνει προβλήματα που απασχολούσαν όχι μόνο την πόλη αλλά πολλές φορές και την ίδια τη χώρα. Μάλιστα κάποια προβλήματα όπως αυτό με το επίπεδο των σιδηροδρομικών υπηρεσιών εξακολουθεί να μην έχει λυθεί εκατό χρόνια μετά!
Εντυπωσιακή είναι η αναφορά στην φονική πλημμύρα του 1907 που έπνιξε πάνω από 100 Τρικαλινούς και από τότε άρχισαν να εκπονούνται σχέδια για να μην ξαναζήσουμε τέτοια καταστροφή…
Αξίζει επίσης να σταθεί κανείς και σε ένα άλλο θέμα που παραμένει επίκαιρο από το 1917 αφού τότε ο Εμπορικός Σύλλογος Τρικάλων εξέδωσε ψήφισμα με το οποίο σύστηνε στα μέλη του «να πουλούν τας εμπορεύματά τους σε συγκαταβατικές τιμές και με ελάχιστο κέρδος». Αλλά δυστυχώς η αισχροκέρδεια ζει και βασιλεύει μέχρι τις ημέρες μας…
Προσωπικά μας συγκίνησε και το ότι μία από τις πρώτες πρωτοβουλίες του νεοσύστατου Εμπορικού Συλλόγου Τρικάλων ήταν «να πιέσει τον Δήμο Τρικκαίων να υλοποιήσει την εισήγηση του δημοτικού συμβούλου Γ. Αγαθοκλή όπως ιδρύσει Φιλαρμονική μπάντα». Την ιστορία αυτής της μπάντας, δηλαδή της Δημοτικής Φιλαρμονικής Τρικάλων, την οποία συνέγραψε ο Οδυσσέας Τράντος εκδώσαμε ως «διάλογος» 120 χρόνια μετά!
Προσπαθήσαμε να επιμεληθούμε όσο γίνεται καλύτερα αυτό το ντοκουμέντο που μας εμπιστεύτηκε η κ. Κλιάφα και το δημοσιεύουμε με τρόπο που να είναι εύκολο να αρχειοθετηθεί από όσους το επιθυμούν. Αναμένουμε βέβαια με ενδιαφέρον την ολοκλήρωση του πονήματος.
Δημήτρης Κρούπης
Από τα πρώτα χρόνια της ιστορίας του ο Εμπορικός Σύλλογος στηλίτευε την τακτική των Τραπεζών απέναντι στα μέλη του.
Η πρώην Εμπορική Τράπεζα που πλέον δεν υπάρχει.
(Αρχείο Σωτήρη Κύρμπα).
Το ιστορικό του Εμπορικού Συλλόγου Τρικάλων όπως το κατέγραψε ο τύπος της εποχής ( 1901-1923)
Η φωτό είναι από το εμπορικό- υφασματάδικο ΚΑΛΟΖΑΚΗΣ επί της Ηρώων Αλβανικού Μετώπου το οποίο δεν υπάρχει πιά
(Αρχείο Μαρούλας Κλιάφα).
1901.Η ίδρυση του Εμπορικού Συλλόγου
0 Εμπορικός Σύλλογος Τρικάλων ιδρύθηκε το Νοέμβριο του 1901 (εφ. «Ακρόπολις» 6/11/1901). Σύμφωνα με το καταστατικό το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείτο από τον πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο , τον γραμματέα , τον ταμία και έξι συμβούλους και οι αρχαιρεσίες για την ανάδειξη Διοικητικού Συμβουλίου θα έπρεπε να τελούνται κάθε χρόνο στα τέλη Απριλίου.
Πρώτος πρόεδρος στις αρχαιρεσίες του 1901 εξελέγη ο Δ. Κρανιάς με αντιπρόεδρο τον Γ. Μαράβα και γραμματέα τον Γ. Κυρνάσιο. Μία από τις πρώτες πρωτοβουλίες του Εμπορικού Συλλόγου ήταν να πιέσει τον Δήμο Τρικκαίων να υλοποιήσει την εισήγηση του δημοτικού συμβούλου Γ. Αγαθοκλή όπως ιδρύσει Φιλαρμονική μπάντα. (εφ. « Θεσσαλική» Βόλου. 2/12/1901)
Εντυπωσιακό επιστολόχαρτο της καπνοβιομηχανίας Αδελφών Σεισόπουλου
(Αρχείο Μαρούλας Κλιάφα).
1902.Με πλοίο έφθαναν στην Αθήνα οι επιστολές!
Λίγους μήνες αργότερα, την Κυριακή 17 Μαρτίου 1902, προσκλήθηκαν διά κήρυκος τα μέλη του Εμπορικού Συλλόγου να συζητήσουν διάφορα θέματα που απασχολούσαν τον κλάδο τους και κυρίως το επείγον θέμα μη λειτουργίας της λαϊκής αγοράς που και τότε γινόταν κάθε Δευτέρα αλλά τη χρονιά εκείνη συνέπιπτε με τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου. Αφού διαπιστώθηκε πως υπήρχε απαρτία- είχαν προσέλθει 42 μέλη μεταξύ των οποίων υπήρχαν και πολλοί έμποροι ισραηλίτες- άρχισε η συζήτηση για το ποια ημέρα ήταν προσφορότερη ώστε να διεξαχθεί η λαϊκή αγορά. Υπήρξαν διάφορες προτάσεις οι οποίες τέθηκαν σε ψηφοφορία. Εικοσιπέντε (25) μέλη ψήφισαν να γίνει η προσεχής λαϊκή αγορά την Παρασκευή , έντεκα (11) μέλη να γίνει το Σάββατο και έξι (6) μέλη την Κυριακή. Στη συνέχεια συζητήθηκαν τα υπόλοιπα θέματα της ημερησίας διάταξης τα οποία ήταν η εκδίκαση των επιτηδευμάτων, η μη καλή σιδηροδρομική συγκοινωνία με αποτέλεσμα να καθυστερούν οι αφίξεις των εμπορευμάτων, η φυλάκιση των εμπόρων για χρέη προς το Δημόσιο στο ίδιο κελί με τους βαρυποινίτες και το ζήτημα συμβάσεως της σιγαροποιίας η οποία επέτρεπε την εισαγωγή καπνών από την Καβάλα και την Ξάνθη (περιοχές τουρκοκρατούμενες την εποχή εκείνη) εις βάρος των ντόπιων καπνοπαραγωγών. Για το θέμα αυτό και επειδή το Δ. Σ. είχε ενεργήσει χωρίς τη γνώμη των μελών, όπως όριζε το καταστατικό, ο έμπορος Θεοδωρόπουλος επιτέθηκε φραστικά στο Δ. Σ. Ακολούθησε σφοδρή διαλογική συζήτηση με αποτέλεσμα πολλά μέλη να αποχωρήσουν και η συνεδρίαση να λήξει με αντεγκλήσεις. ( εφ. «Αναγέννησις» 23/3/1902)
Τους επόμενους μήνες, χάρη στις ενέργειες του Εμπορικού Συλλόγου το θέμα της μεταφοράς εμπορευμάτων δια του σιδηροδρόμου λύθηκε.. Αφίκοντο και αναχωρούσαν καθημερινά δυο τρένα για το Βόλο. ( εφ. «Αναγέννησις» 4/5/1902). Με την έλευση όμως του χειμώνα η συγκοινωνία περιορίστηκε και πάλι..
Στις 12 Μαϊου 1902 έλαβαν χώρα για δεύτερη χρονιά οι αρχαιρεσίες για την ανάδειξη Διοικητικού Συμβουλίου. Πρόεδρος εξελέγη και πάλι ο Δ. Κρανιάς και αντιπρόεδρος ο Γ. Μαράβας.. Από τους παλαιούς συμβούλους παρέμειναν οι ίδιοι εκτός από δύο , οι οποίοι αντικαταστάθηκαν από τους Μ. Σπυράκο και Ι. Μπουκουβάλα. Κάποια μέλη του Συλλόγου κατέθεσαν ένσταση κατά του κύρους των εκλογών με το αιτιολογικό ότι θα έπρεπε να διεξαχθούν την τελευταία Κυριακή του Απριλίου όπως όριζε το άρθρο 6 του καταστατικού. Ωστόσο η εφ. «Αναγέννησις» υποστήριξε πως « δεν πρέπει να είμεθα τόσον λεπτολόγοι διότι κάθε αρχή και δύσκολος». (18/5/1902)
Λίγες μέρες αργότερα ο Εμπορικός Σύλλογος τέλεσε λειτουργία στο ναό της
Επισκέψεως κατά την οποία παρευρέθηκαν οι βουλευτές Ζάππας και Ραδινός, τα προεδρεία πολλών Σωματείων και πλήθος κόσμου.( εφ. «Αναγέννησις» 8/6/1902)
Ωστόσο στη συνέχεια η πορεία του Εμπορικού Συλλόγου δεν ήταν ανέφελη. Σύμφωνα με την εφ. «Αναγέννησις» η κακώς εννοούμενη πολιτική είχε εισχωρήσει στον Εμπορικό Σύλλογο με αποτέλεσμα όταν τα περισσότερα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου ζήτησαν να αποσταλεί τηλεγράφημα στον αρμόδιο υπουργό και στον Βασιλιά ώστε να μη πραγματοποιηθεί η επιδιωχθείσα από τους ντόπιους πολιτικούς μετάθεση του Νομάρχη Μιλτιάδη Δάλλα, ο πρόεδρος αρνήθηκε να το πράξει.( εφ. «Αναγέννησις» 13/6/1902)
Να σημειωθεί πως ο Νομάρχης Δάλλας μόλις ανέλαβε τα καθήκοντά του είχε ανακοινώσει ότι θα δέχεται τους πολίτες χωρίς τη μεσολάβηση των βουλευτών και πολιτευτών γεγονός που, όπως ήταν αναμενόμενο, τους δυσαρέστησε διότι όπως έγραφε η εφ. ‘Αναγέννησις» «ήσαν μαθημένοι να μεσολαβούν αυτοί». Κι αυτός ακριβώς ήταν ο λόγος που επιδίωκαν να τον απομακρύνουν από τα Τρίκαλα. Επιπλέον ο Νομάρχης Δάλλας με έκθεσή του στο αρμόδιο Υπουργείο είχε προτείνει από τα εισοδήματα των μοναστηριών τα οποία ανέρχονταν ετησίως σε 227.000 δρχ. ένα μέρος να διατεθεί για τη σύσταση και συντήρηση πολιτικού νοσοκομείου.
(17/8/1902)
Κατά τους επόμενους μήνες ο Εμπορικός Σύλλογος ασχολήθηκε για την επίλυση διαφόρων θεμάτων του κλάδου του και κυρίως με την ταχύτερη διαπεραίωση της αλληλογραφίας διότι την εποχή εκείνη οι επιστολές προς τους Αθηναίους προμηθευτές των εμπόρων έφθαναν στους αποδέκτες τους με καθυστέρηση εξαιτίας του τρόπου λειτουργίας του ταχυδρομείου, το οποίο έστελνε τις επιστολές σιδηροδρομικώς στο Βόλο και στη συνέχεια ατμοπλοϊκώς στον Πειραιά (εφ. «Αναγέννησις» 29/6/1902) Επίσης συζητήθηκε ευρέως η μη ύπαρξη γραμματοκιβωτίων με αποτέλεσμα οι 20.000 κάτοικοι να υποχρεώνονται να μεταβαίνουν στο ταχυδρομείο για να στείλουν μια επιστολή. Ύστερα από ενέργειες των ντόπιων βουλευτών τοποθετήθηκε ένα γραμματοκιβώτιο κοντά στην πλατεία Ρήγα Φεραίου.( εφ. «Αναγέννησις» 18/1/1903)
Ένα άλλο θέμα που απασχόλησε το Δ.Σ. του εμπορικού Συλλόγου ήταν η μη ασφάλεια των εμπορικών καταστημάτων που βρίσκονταν στο κέντρο της πόλης. Κι αυτό διότι το αστυνομικό τμήμα στεγαζόταν στην άκρη της πόλης και διέθετε λίγους αστυνομικούς.
Τρικαλινοί μιας άλλης εποχής έξω από το κομμωτήριο ΟΛΥΜΠΙΑ
του Αθ. Δεμίρη (Αρχείο Μαρούλας Κλιάφα).
1903.Όταν τα καταστήματα λειτουργούσαν και τις Κυριακές
Τον Φεβρουάριο του 1903 κατά την γενική συνέλευση των εμπόρων συζητήθηκε και εγκρίθηκε η πρόταση του Εμπορικού Συλλόγου Πειραιώς όπως καταργηθούν τα διαπύλια τέλη και αντικατασταθεί ο φόρος των εισαγωμένων και εξαγωμένων εμπορευμάτων με κάποιο άλλον τρόπο. Επίσης αποφασίστηκε όπως ο Εμπορικός ¨σύλλογος νοικιάσει κάποιο οίκημα για γραφεία. ( εφ.»Αναγέννησις» 15/2/1903)
Λίγο πριν λήξει η θητεία του με πρωτοβουλία του Διοικητικού Συμβουλίου ψάλθηκε δέηση στο ναό της Αγίας Επισκέψεως να σταματήσουν οι βροχές, οι οποίες είχαν καταστρέψει το 30% της παραγωγής του σίτου φέρνοντας σε απόγνωση τους γεωργούς. ( 10/5/1903)
Κατά τις αρχαιρεσίες που διεξήχθησαν στις 10 Μαϊου 1903 πρόεδρος εξελέγη ο Γ. Κυρνάσιος. αντιπρόεδρος ο Μαράβας, ταμίας ο Γ. Χατζηστεργίου, γραμματέας ο Ιωάννης θεοδωρόπουλος και σύμβουλοι οι Αρσεν. Χαρτόπουλος, Ζ. Γαζής, Δημ. Θεοδοσόπουλος, Δ. Κρανιάς, Μ. Σαμουηλίδης και Γ. Κατόπης. ( εφ. «Αναγέννησις» 17/5/1903)
Το νέο Δ.Σ. επίπλωσε το οίκημα που είχε νοικιάσει το προηγούμενο και τα εγκαίνια τελέστηκαν την Κυριακή 16 Ιουνίου 1903..
Μία από τις πρώτες πρωτοβουλίες του νέου Δ.. Σ. ήταν να συγκαλέσει γενική συνέλευση με θέμα το κλείσιμο των καταστημάτων κατά τις Κυριακές τουλάχιστον ως το μεσημέρι. Οι περισσότεροι έμποροι υιοθέτησαν την πρωτοπόρα για την εποχή εκείνη πρωτοβουλία , αντέδρασαν όμως οι Ισραηλίτες έμποροι και κάποιοι Χριστιανοί , οι οποίοι ζητούσαν να εγγυηθεί ο Σύλλογος ότι θα κλείσουν και οι μικροπαντοπώλες των ακραίων συνοικιών. Μια τέτοια εγγύηση αδυνατούσε να δώσει το Διοικητικό Συμβούλιο και έτσι η συνεδρίαση λύθηκε χωρίς να παρθεί καμιά απόφαση. .Το θέμα κλεισίματος των καταστημάτων κατά τις Κυριακές θα επανέλθει δυο χρόνια αργότερα. Τον Ιούνιο του 1905 οι έμποροι έλαβαν τη γενναία απόφαση να καθιερώσουν την κυριακάτικη αργία. Υπέγραψαν μάλιστα και συμβόλαιο τιμής με ποινική ρήτρα 500 δρχ. για να αποτρέψουν παραβάσεις.(εφ. « Θεσσαλία» 12/6/1905)
Ωστόσο τρεις μήνες αργότερα σύμφωνα με την εφ. «Ληθαίος» «η Κυριακάτικη αργία ήρξατο ολίγον μετ’ ολίγον να μην εφαρμόζεται». (7/10/1905)
Ας επανέλθουμε όμως στο 1903. Η απόφαση της Κυβέρνησης να διεξαχθούν οι δημοτικές εκλογές την πρώτη Κυριακή του Σεπτέμβρη αναστάτωσε τους εμπόρους διότι θα συνέπιπταν με την εμποροπανήγυρη που την εποχή εκείνη άρχιζε στις 4 Σεπτεμβρίου. Ύστερα από διάβημα του Εμπορικού συλλόγου ορίστηκε διά βασιλικού διατάγματος η εμποροπανήγυρη να αρχίσει στις 30 Αυγούστου. Το Δ. Σ. του Εμπορικού Συλλόγου εργάστηκε σκληρά για την επιτυχία της εμποροπανήγυρης . Απέστειλε σε όλες της πόλεις αγγελίες, δημοσίευσε στις εφημερίδες διαφημίσεις, χρησιμοποίησε κήρυκες και για να εξασφαλίσει την τάξη και ασφάλεια των πανηγυριστών ζήτησε και πέτυχε την συνδρομή των τοπικών Αρχών.
(«Αναγέννησις» 6/9/1903)
‘Ένα μήνα αργότερα η απόφαση των τραπεζών και κυρίως της Εθνικής να διακόψει την παροχή πιστώσεων στους εμπόρους υποχρέωσε το Δ. Σ. του Εμπορικού Συλλόγου να συγκαλέσει γενική συνέλευση. Τα πενήντα μέλη που παρευρέθηκαν εξουσιοδότησαν το Δ. Σ. να ζητήσει με έγγραφό του από την Κυβέρνηση την άρση του μέτρου. Στη συνέχεια η γενική συνέλευση έκανε αποδεκτή την πρόταση του Δ.Σ. όπως ο Εμπορικός Σύλλογος οργανώσει σχολή εκμάθησης γραφής και ανάγνωσης για τους αγράμματους υπαλλήλους. Ιδιαίτερα απασχόλησε τη γενική συνέλευση το θέμα προστασίας της εγχώριας σιτοπαραγωγής, η οποία κινδύνευε από τον συναγωνισμό του εισαγόμενου από το εξωτερικό σίτου. Αποφασίστηκε πως το συγκεκριμένο θέμα αφορούσε όλη τη Θεσσαλία και για το λόγο αυτό θα έπρεπε να ζητηθεί η συνεργασία και των άλλων Εμπορικών Συλλόγων ώστε συλλογικά πλέον να ζητηθεί από την κυβέρνηση όπως στον εισαγόμενο σίτο να υπάρχει δασμός.
(«Αναγέννησις» 18/10/1903)
1904.Η φτώχεια της πόλης δημιουργεί κύμα μετανάστευσης
Ο επόμενος χρόνος θα κυλήσει με συλλαλητήρια για την επιβολή δασμού στον εισαγόμενο σίτο, τα οποία φυσικά δεν θα λύσουν το οικονομικό πρόβλημα των 23213 αγροτικών νοικοκυριών. Το πραγματικό πρόβλημα ήταν ότι δεν είχε γίνει απολύτως τίποτα για τη συστηματοποίηση της καλλιέργειας της γης. Οι Θεσσαλοί γεωργοί εξακολουθούσαν να καλλιεργούν τη γη με τα βόδια . Λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης παρατηρήθηκε εκείνη τη χρονιά ένα μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα.
1905.Αγώνας των εμπόρων για στρατόπεδο στα Τρίκαλα
Πεπεισμένος ο Εμπορικός Σύλλογος πως η παρουσία στρατού στα Τρίκαλα θα τόνωνε την τοπική αγορά, συνεργαζόμενος και με άλλα σωματεία, ζήτησε από την Κυβέρνηση τη μεταστάθμευση του 5ου Συντάγματος από τη Λάρισα στα Τρίκαλα, όπου ήταν και η έδρα του αλλά η μεταφορά των 1200 στρατιωτών και των 500 ευζώνων καθυστερούσε διότι στα Τρίκαλα δεν υπήρχαν τα αναγκαία οικήματα για το στρατωνισμό τους. Η κινητοποίηση των Τρικαλινών για την εξασφάλιση των αναγκαίων κτιρίων είχε ως αποτέλεσμα τον Αύγουστο του 1905 το 5ο Σύνταγμα να φθάσει σιδηροδρομικώς στα Τρίκαλα. (εφ. « Θεσσαλία» Βόλου 2/8/1905)
Από όσα έχουν ήδη αναφερθεί γίνεται αντιληπτό ότι ο Εμπορικός Σύλλογος, παράλληλα με την προάσπιση των συμφερόντων των μελών του, ενδιαφερόταν και εργαζόταν και για τα γενικότερα ζητήματα της πόλης. Έτσι το καλοκαίρι του 1905 με δικιά του πρωτοβουλία συστάθηκε από την Φιλελεήμονα Αδελφότητα ένα μικρό νοσοκομείο με το όνομα « Άγιος Παντελεήμων». Για τη στέγασή του νοικιάστηκε αντί 80 δρχ. μηνιαίως ένα οίκημα ιδιοκτησίας του Δεσπότη Προκοπίου Κουκουλάρη στην οδό Απόλλωνος.. Τα λειτουργικά έξοδα του νοσοκομείου, το οποίο διέθετε οκτώ κλίνες και στο οποίο περιθάλπονταν οι άποροι δωρεάν και οι εύποροι επί πληρωμή, κάλυπταν τα μέλη της Φιλελεήμονος Αδελφότητας, οι Δήμοι Τρικκαίων, Παραληθαίων, Φαρκαδώνας και Πιαλίων και οι εισφορές χωρικών σε καρπούς. Το Δ.Σ. της Αδελφότητας με πρόεδρο τον Δήμαρχο Τρικκαίων Γ. Κανούτα ήταν εντεκαμελές και το καταστατικό του προέβλεπε οι εκλογές να γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια. Ωστόσο τον Φεβρουάριο του 1908 ο δήμαρχος Κανούτας ζήτησε από τη γενική συνέλευση του σωματείου « Φιλελεήμων Αδελφότης» να αλλάξει το καταστατικό και το νοσοκομείο να τεθεί υπό τη διοίκηση του Δήμου Τρικκαίων Η αντίδραση των μελών του Δ.Σ. υπήρξε σφοδρή. Ο πρόεδρος μάλιστα του Εμπορικού Συλλόγου Κυρνάσιος αρθρογράφησε κατηγορώντας τον Δήμο ότι ήθελε να παραδώσει το νοσοκομείο έρμαιο των πολιτικών συμφερόντων του εκάστοτε Δημάρχου. (23/2/1908) Η άρνηση των μελών του Δ.Σ. να υποκύψουν στην απαίτηση του Κανούτα είχε ως συνέπεια τη μη καταβολή της πρώτης δόσης οικονομικής ενίσχυσης εκ μέρους του Δήμου με επακόλουθο την περικοπή μισθών στους εργαζόμενους του νοσοκομείου. Τρεις μήνες αργότερα το Δημοτικό Συμβούλιο Τρικκαίων θα εκδώσει ψήφισμα με το οποίο κατέλυε την τέως διοίκηση του νοσοκομείου, διορίζοντας τετραμελές συμβούλιο με πρόεδρο τον δήμαρχο.( εφ. «Αναγέννησις» 10/5/1908) Η πραξικοπηματική αυτή απόφαση δεν θα εγκριθεί από το αρμόδιο Υπουργείο.
1906.Ίδρυση σχολής για τους εμποροϋπαλλήλους
Όπως ήδη έχει αναφερθεί ο Εμπορικός Σύλλογος ενδιαφερόταν για την επιμόρφωση των εμποροϋπαλλήλων ιδρύοντας μια νυχτερινή σχολή. Τη σχολή τελικά την ίδρυσε ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων με τη βοήθεια του Εμπορικού Συλλόγου ο οποίος παραχώρησε την αίθουσα διδασκαλίας. Τα διδασκόμενα μαθήματα ήταν λογιστική, πολιτική οικονομία και εμπορικό δίκαιο. (εφ. «Πανθεσσαλική» 9/11/1906)
1907.Η μεγάλη πλημμύρα που έπνιξε την πόλη
Με την είσοδο του 1907 παρατηρείται στον Εμπορικό Σύλλογο μια κόπωση. Πολλά μέλη δεν πληρώνουν τη συνδρομή τους ενώ υπάρχουν και άλλα που διαγράφονται.
Λίγους μήνες αργότερα στις 4 Ιουνίου μια επίμονη βροχή επί τρεις μέρες θα προκαλέσει μια μεγάλη πλημμύρα με αποτέλεσμα 2000 οικίες κυρίως στις συνοικίες που βρίσκονταν κοντά στο ποτάμι να καταρρεύσουν και 100 περίπου κάτοικοι να πνιγούν. Στο συλλαλητήριο που οργανώθηκε ένα μήνα αργότερα με αίτημα προς την Κυβέρνηση την ανοικοδόμησε της κατεστραμμένης πόλης πρωτοστάτησε ο Εμπορικός Σύλλογος και το ψήφισμα που εκδόθηκε ανέλαβε να επιδώσει αυτοπροσώπως στον βασιλιά και την κυβέρνηση μια επιτροπή στην οποία συμμετείχε και ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου. ( εφ. «Αναγέννησις» 17/7/1907)
Η Ασκληπιού δεκαετίες πριν γίνει πεζόδρομος.
1908.Αγώνας για επέκταση τον σιδηρόδρομο και σύσκεψη για τις πλημμύρες
Το κύρος του Εμπορικού συλλόγου και ιδιαιτέρως του προέδρου της Κυρνάσιου ήταν τόσο μεγάλο που όταν στα τέλη Ιανουαρίου 1908 οργανώθηκε συλλαλητήριο με αίτημα να μην εισπραχθούν από το κράτος, λόγω της πλημμύρας, οι φόροι οικοδομών και επιτηδευμάτων και το πλήθος των διαδηλωτών κατέλαβε τη σιδηροδρομική γραμμή εμποδίζοντας την αναχώρηση ενός τρένου, ο μόνος που κατάφερε να πείσει τον κόσμο να διαλυθεί ήταν ο πρόεδρος του Εμπορικού συλλόγου.
(εφ.«Αναγέννησις» 26/1 1908)
Προκειμένου να συσφιχθούν οι σχέσεις μεταξύ των μελών του ο Εμπορικός Σύλλογος , τον Μάιο του 1908, οργάνωσε μια ημερήσια εκδρομή στη θέση Κεφαλόβρυσο του χωριού Ζαπτσαίοι, στην οποία συμμετείχαν είκοσι πέντε μέλη. Τους εκδρομείς ψυχαγώγησε τραγουδώντας ο Μωυσής Λεβής..
Την Τετάρτη 19 Νοεμβρίου η Διοίκηση του εμπορικού Συλλόγου κάλεσε έκτακτη γενική συνέλευση προκειμένου να ανταλλάξουν απόψεις για φλέγοντα ζητήματα του κλάδου αλλά και της πόλης γενικότερα όπως η σύνδεση του Θεσσαλικού σιδηροδρόμου με τη Διεθνή σιδηροδρομική γραμμή, την επέκταση του σιδηροδρόμου από την Καλαμπάκα ως το Μαλακάσι, την ίδρυση Τελωνείου, την κατάργηση του υδραυλικού φόρου καθώς και του Λιμενικού ταμείου Βόλου. Στο σημείο αυτό να διευκρινίσουμε πως οι Θεσσαλοί επί χρόνια δαπανούσαν χρήματα για να κατασκευασθεί ο λιμένας του Βόλου. Επίσης να σημειωθεί πως η Εταιρεία θεσσαλικών σιδηροδρόμων είχε τελευταία καταρτίσει μελέτη επέκτασης της σιδηροδρομικής γραμμής ως το Μαλακάσι αλλά η κατασκευή δεν προχώρησε διότι η δαπάνη ήταν μεγάλη και η κίνηση προβλεπόταν πως θα ήταν περιορισμένη. Επιπλέον χρειαζόταν και η συναίνεση της Τουρκίας δεδομένου ότι την εποχή εκείνη η Ήπειρος και η Μακεδονία δεν είχαν ακόμα απελευθερωθεί και βρίσκονταν υπό την κυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Η συμμετοχή στην έκτακτη γενική συνέλευση ήταν μεγάλη. Όλοι συμφώνησαν ότι η σιδηροδρομική σύνδεση της Θεσσαλίας με την Ήπειρο θα ήταν ευεργετική για το εμπόριο. Αποφασίστηκε ο Εμπορικός Σύλλογος να ζητήσει τη συνδρομή και άλλων τοπικών συλλόγων έτσι ώστε να σχηματισθεί μια ευρεία επιτροπή που θα εκπροσωπούσε την πόλη και με τη συμπαράσταση και των ντόπιων βουλευτών να ζητήσει από την Κυβέρνηση τη λύση όλων αυτών των ζητημάτων.
Δυο εβδομάδες αργότερα στις 7 Δεκεμβρίου, ύστερα από ραγδαία βροχή τα ύδατα του Ληθαίου ποταμού υψώθηκαν κατά τέσσερα μέτρα, γεγονός που πανικόβαλε τους κατοίκους. Για προληπτικούς λόγους εκκενώθηκε η συνοικία Τρικκαίογλου αλλά σύντομα η στάθμη του νερού κατέβηκε. Ωστόσο ο Εμπορικός Σύλλογος κάλεσε στα γραφεία του τους προέδρους όλων των σωματείων για να συσκεφθούν πώς να αντιμετωπίσουν μια ενδεχόμενη νέα πλημμύρα. Ύστερα από συζήτηση συστήθηκε μια επιτροπή και αποφασίστηκε να ζητηθεί από την Κυβέρνηση η αποστολή ενός υδραυλικού μηχανικού για να μελετήσει την εκβάθυνση του Ληθαίου και την κατεδάφιση του φράγματος Καραμαλή όπου λειτουργούσε υδρόμυλος ιδιοκτησίας Οθωμανών. ( εφ. «Αναγέννησις» 13/12/1908),
1909.Ενεργός στήριξη του Κινήματος στο Γουδί
Κατά την περίοδο αυτή η πολιτική κατάσταση της χώρας ήταν ασταθής. Την παραιτηθείσα κυβέρνηση Θεοτόκη διαδέχθηκε η κυβέρνηση Δ. Ράλλη, η ζωή της οποίας ήταν σύντομη αφού στις 15 Αυγούστου 1909 έλαβε χώρα το επαναστατικό κίνημα των αξιωματικών υπό την αρχηγία του συνταγματάρχη Νικόλαου Ζορμπά.
‘Όπως είναι γνωστό στόχος του Στρατιωτικού συνδέσμου δεν ήταν η διακυβέρνηση της χώρας αλλά η ανανέωση του πολιτικού συστήματος.
Τα πολιτικά αυτά γεγονότα δεν άφησαν αδιάφορο τον Εμπορικό Σύλλογο, ο οποίος την τελευταία Κυριακή του Αυγούστου συνήλθε σε σύσκεψη και τα μέλη του αποφάσισαν παμψηφεί να αποστείλουν στον αρχηγό του Στρατιωτικού Συνδέσμου Ζορμπά το ακόλουθο τηλεγράφημα : «Αποφάσει ολομελείας Εμπορικού Συλλόγου Τρικκάλων, απευθύνομεν υμίν και Συνδέσμω συγχαρητήρια επί τη εθνικοπρεπεί υμών συμπεριφοράν και τον εθνικόν αγώνα, ον αναλάβατε, ευχόμενοι ταχίστην πραγματοποίησιν κοινού πόθου εξυγειάνσεως και ανορθώσεως, δηλούντες ότι ο Σύλλογός μας είναι πρόθυμος να ενισχύση υμάς τασσόμενος παρά το πλευρόν σας εν πάση στιγμή και δεδομένη προς τούτο ανάγκη». (εφ. «Θάρρος» 3/9/1909) Ανάλογο τηλεγράφημα απέστειλε και ο Δικηγορικός Σύλλογος Τρικάλων.
Στη συνέχεια ο Εμπορικός Σύλλογος σε συνεργασία με άλλα σωματεία της πόλης οργάνωσε συλλαλητήριο στην κεντρική πλατεία υπέρ του κινήματος με ομιλητή τον Κυρνάσιο. (εφ. «Θάρρος» 13/9/1909)
Η τρικαλινή αστική τάξη όχι μόνο επικρότησε το στρατιωτικό κίνημα στο Γουδί αλλά προσπάθησε και να το στηρίξει και με την ίδρυση πολιτικού συλλόγου. Για τον σκοπό αυτό έγινε μια σύσκεψη και μετά την ανταλλαγή απόψεων μια επιτροπή ανέλαβε να συντάξει το καταστατικό. (εφ. «Θάρρος» 4/9/1909) Το διοικητικό συμβούλιο του πολιτικού συλλόγου που είχε την ονομασία « Νέα Γενιά» το αποτελούσαν εξέχοντα μέλη της πόλης.( εφ. «Θάρρος» 10/12/1909)
Στο μεταξύ ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος κάλεσε από την Κρήτη τον Ελευθέριο Βενιζέλο ο οποίος αρνήθηκε την πρωθυπουργία αλλά στο διάστημα που έμεινε στην Ελλάδα έπαιξε μεσολαβητικό ρόλο μεταξύ επαναστατών και πολιτικών με αποτέλεσμα να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας ο Δραγούμης. Μετά την απόφαση της Βουλής για αναθεώρηση του Συντάγματος ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος διαλύθηκε και ορίστηκαν εκλογές για τις 8 Αυγούστου 1910. Κατά τις εκλογές αυτές ο Βενιζέλος εκλέχθηκε βουλευτής στην περιφέρεια Αττικό-Βοιωτίας και εισήλθε στην πολιτική ζωή της χώρας.
1910.Όταν ο Ελευθ. Βενιζέλος απογοήτευσε τους Τρικαλινούς εμπόρους
Συνδέοντας ο Βενιζέλος την κυβέρνησή του με τη αναθεώρηση του Συντάγματος και κρίνοντας πως οι 208 ψήφοι εμπιστοσύνης που έλαβε στη Βουλή δεν ήταν αρκετές παραιτήθηκε εισηγούμενος τη διενέργεια νέων εκλογών. Τότε ακριβώς οι τρικαλινοί αποφάσισαν να πάρουν τις τύχες τους στα χέρια τους. Ύστερα από πρόσκληση του εμπορικού Συλλόγου, στις 31/10/1910 δεκαέξι σύλλογοι και σωματεία της πόλης διά των ογδόντα εννέα μελών τους υπέδειξαν σε μυστική ψηφοφορία τριάντα πέντε νέα πρόσωπα τα ονόματα των οποίων στάλθηκαν στον Βενιζέλο για να επιλέξει εκείνος τους πλέον κατάλληλους για υποψήφιους βουλευτές. Η απογοήτευσή τους θα είναι μεγάλη όταν έρθει από την Αθήνα ο κατάλογος με τα ονόματα των υποψήφιων που είχαν επιλεγεί. Δεν υπήρχε καμία απολύτως ανανέωση. Υποψήφιοι του Βενιζελικού κόμματος ήταν και πάλι οι παλαιοί πολιτευτές.
Στη σύσκεψη που έλαβε χώρα στα γραφεία του Εμπορικού Συλλόγου οι ομιλητές εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους.(εφ. «Θάρρος» 1/11/1910).
Ωστόσο όταν στις 15 Νοεμβρίου ο Βενιζέλος κατά την προεκλογική του περιοδεία θα έρθει στα Τρίκαλα θα γίνει δεκτός μετά φανών και λαμπάδων. Πλήθος λαού τον περίμενε στο σιδηροδρομικό σταθμό. Κατά την ομιλία του δεν έταξε αυτά που οι τρικαλινοί ανέμεναν, δηλαδή την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών. Κι αυτός ήταν ο λόγος που στα Τρίκαλα οι υποψήφιοι του κόμματός του καταψηφίστηκαν. Ωστόσο πανελλαδικά είχε θριαμβεύσει. Σε σύνολο 362 βουλευτών είχε εκλέξει τους 307.
1912 – 17 Κυριαρχούν οι πόλεμοι
Το έργο του Βενιζέλου δεν άργησε να αναγνωρισθεί .Γρήγορα οι πικρίες των Τρικαλινών λησμονήθηκαν και όταν τον Φεβρουάριο του 1912 ο Βενιζέλος, εν όψει των νέων εκλογών, επισκέφθηκε τα Τρίκαλα τον προσφώνησε ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Κυρνάσιος εκφράζοντας τον θαυμασμό του για την πολιτική της κυβέρνησής του.
Λίγους μήνες αργότερα , με την έναρξη των Βαλκανικών πολέμων ο Εμπορικό Σύλλογος , όπως και τα περισσότερα σωματεία , θα αδρανοποιηθεί. Θα επανασυσταθεί τον Απρίλιο του 1914 με την εγγραφή πενήντα νέων μελών. Κατά τις αρχαιρεσίες που θα γίνουν στα τέλη Μαϊου θα εκλεγούν: Πρόεδρος ο Γ. Κυρνάσιος, αντιπρόεδρος ο Μαράβας, ταμίας ο Θεμ. Βουνεσόπουλος, γραμματέας ο Ι. Κυρνάσιος, και σύμβουλοι οι Χατζηστεργίου, Θεοδοσόπουλος , Μπέλας, Απ. Μαλικιώσης, Χ. Αναγνωστιάδης , Τρ. Γαλάνης, Γρ.Αργυρόπουλος. (εφ. «Αναγέννησις» 17/5/1914)
Η διαφωνία του Πρωθυπουργού Βενιζέλου και του Βασιλιά Κωνσταντίνου σχετικά με την έξοδο ή μη της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν θα αργήσει να διχάσει τον ελληνικό λαό. Από τη μια μέρα στην άλλη οι Τρικαλινοί χωρίστηκαν σε μοναρχικούς και βενιζελικούς. Η ίδρυση σε όλες τις πόλεις ακόμα και στα χωριά της χώρας Συνδέσμων Επιστράτων προσκείμενων στο βασιλιά Κωνσταντίνο οι οποίοι άρχισαν να δρουν ως παραστρατιωτικές ομάδες θα υποχρεώσουν τους οπαδούς του Βενιζέλου να τον αποκηρύξουν διά του τύπου.
Στην πραγματικότητα επρόκειτο για κυνήγι μαγισσών. Το διοικητικό Συμβούλιο του Εμπορικού Συλλόγου που θα προκύψει ύστερα από τις αρχαιρεσίες του επόμενου χρόνου- πρόεδρος είχε εκλεγεί ο Αλ. Παπαϊωαννίδης και γραμματέας ο Ιωάννης Ματσόπουλος υποχρεώθηκε -ύστερα από παρότρυνση της μοναρχικής εφ. «Αναγέννησης»- να αποστείλει στον βασιλιά τηλεγράφημα διαβεβαιώνοντας τον για τα αισθήματα πίστεως και αφοσίωσης του εμπορικού κόσμου των Τρικάλων. (6/12/1916) Σε ανάλογο κλίμα κινείτο και ο Σύνδεσμος Επιστράτων. Με πρόσχημα την προσπάθεια δια της συλλογής υπογραφών του Εμπορικού Συλλόγου για τη ματαίωση μετάθεσης ενός Μοιράρχου, ο Σύνδεσμος Επιστράτων απείλησε πως «Εάν αξακριβωθή ότι ο Εμπορικός Σύλλογος επελήφθη συζητήσεως θέματος πολιτικού, δέον πάραυτα να ζητηθή παρά του Δικαστηρίου η διάλυσης του». (εφ. «Αναγέννησις» 22/12/1916)
Μια άλλη φωτό από την παλιά Ασκληπιού
1917.Νέοι αγώνες για σωστή σιδηροδρομική σύνδεση
Στις αρχές του 1917 ο Εμπορικός σύλλογος με αίτησή του προς το Υπουργείο Συγκοινωνίας ζήτησε όπως γίνεται τακτική συνάντηση των αμαξοστοιχιών στο Δεμερλί ώστε τα εμπορεύματα να φθάνουν εγκαίρως στα Τρίκαλα. Το αίτημα ικανοποιήθηκε. Η βελτίωση όμως της σιδηροδρομικής συγκοινωνίας προφανώς ήταν προσωρινή. Διότι το 1924 η εφ. «Αναγέννησις» διαμαρτύρεται επειδή τα εμπορεύματα από την Αθήνα φθάνουν στα Τρίκαλα με καθυστέρηση 15-20 ημερών προς ζημιά του εμπορικού κόσμου και επιπλέον, εξαιτίας της αδιαφορίας των αρμόδιων υπαλλήλων, φθάνουν σε άθλια κατάσταση. (26/10/1924)
Η απόφαση της Κυβέρνησης όπως ανεγερθεί ανδριάντας του βασιλιά Κωνσταντίνου υποχρέωσε τον Εμπορικό Σύλλογο στη συνεδρίαση της 5ης Φεβρουαρίου 1917 να εκλέξει τριμελή επιτροπή για την συλλογή χρημάτων από τα μέλη του συλλόγου.
(εφ. «Αναγέννησις» 7/2/1917)
Λίγες μέρες αργότερα σε έκτακτη συνεδρίαση αποφασίστηκε παμψηφεί όπως ο Εμπορικό Σύλλογος έλθει αρωγός στις λαϊκές τάξεις συστήνοντας στα μέλη του να πουλούν τα εμπορεύματά τους σε συγκαταβατικές τιμές και με ελάχιστο κέρδος.
1918-19. Ο διχασμός πλήττει και το εμπόριο
Τα δυο επόμενα χρόνια λόγω των πολιτικών εξελίξεων- εξορία του Βασιλιά Κωνσταντίνου, κατάληψη της Θεσσαλίας από τους Γάλους συμμάχους, άνοδος του Βενιζέλου στην εξουσία- οι ειδήσεις στον τοπικό τύπο για τον Εμπορικό Σύλλογο εκλείπουν. Άλλωστε εξαιτίας του διχασμού οι περισσότεροι σύλλογοι έχουν διαλυθεί. Ο Εμπορικός Σύλλογος όμως υφίστατο και στις αρχές Φεβρουαρίου μετά από αρχαιρεσίες πρόεδρος εξελέγη ο Γ. Μαράβας, αντιπρόεδρος ο Χρ. Αναγνωστιάδης, ταμίας ο Δ. Τσιναρίδης, γραμματέας ο Κ. Δαραμάρας και σύμβουλοι οι Απ. Μαλικιώσης, Αθ. Σεισόπουλος, Αλ. Ματσόπουλος, Δ. Πολυζόπουλος, Κ. Χρυσοχόλου, Δ. Θεοδοσόπουλος, Σαλβαδώρ Λευής και Ι. Βασιλείου. (εφ. «Θάρρος» 9/2/1919).
Τρεις μήνες αργότερα, ο πρόεδρος Μαράβας με τον βουλευτή Γαρδικιώτη επισκέφθηκαν τον Υπουργό Συγκοινωνίας Παπαναστασίου και συζήτησαν το θέμα κατασκευής γέφυρας στο Κουτσόχερο διότι η διάβαση του Πηνειού ποταμού εξακολουθούσε να γίνεται με τη λεγόμενη Καράβα. (εφ. «Θάρρος» 10/5/1919)
Στις 2 Σεπτεμβρίου 1919 έγινε στα γραφεία του Εμπορικού Συλλόγου συνέλευση διαφόρων σωματείων στα οποία συμμετείχαν ογδόντα μέλη. Υπό την προεδρία του Αναγνωστιάδη συζητήθηκαν διάφορα θέματα όπως η καθαριότητα της πόλης, η ανάγκη κατασκευής ουρητηρίων, o ηλεκτροφωτισμός ο οποίος κόστιζε 2 δρχ. το κιλοβάτ, η ελευθέρα πώληση κινίνης και ρετσινόλαδου από τους παντοπώλες και η σύσταση νοσοκομείου με τη διενέργεια εράνων αλλά και των κληροδοτημάτων Μεγήρ και Δωροθέου. Επίσης προτάθηκε να γίνουν ενέργειες ώστε από το σιτοφορτίο που θα φτάσει στο Βόλο να δοθεί στα Τρίκαλα η δέουσα αναλογία. Προς επίλυση των παραπάνω θεμάτων καταρτίστηκαν τρεις επιτροπές.
(εφ. «Θάρρος» 3/9/1919)
Εκδρομή Τρικαλινών, μάλλον κάποια πρωτομαγιά
(Αρχείο Σωτήρη Κύρμπα).
1920.Στόχος η ίδρυση Εμπορικού Επιμελητηρίου.
Επιτροπή κατά της αισχροκέρδειας
Το θέμα που απασχολούσε την εποχή εκείνη τον εμπορικό κόσμο των Τρικάλων ήταν η ίδρυση Εμπορικού Επιμελητηρίου. Ήδη τον Ιούνιο του 1919 υπό την αιγίδα του Εμπορικού Συλλόγου ο λογιστής του υποκαταστήματος της Εθνικής Τραπέζης Ν. Δερπανόπουλος είχε δώσει στο «Πανελλήνιον» διάλεξη για το θέμα αυτό. Να σημειωθεί ότι ως τότε οι έμποροι των Τρικάλων, της Καρδίτσας, του Μουζακίου και της Καλαμπάκας υπάγονταν στο Επιμελητήριο του Βόλου. Μετά όμως την απελευθέρωση της Ηπείρου και Μακεδονίας για τους δυτικοθεσσαλούς διανοίγονταν νέες αγορές και η ίδρυση Επιμελητηρίου στα Τρίκαλα κρινόταν απαραίτητη. Γι’ αυτό και τον Ιανουάριο 1920 ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Γ. Μαράβας υπέβαλε αναφορά στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας ζητώντας την ίδρυση επιμελητηρίου. Όμως ο Βολιώτης Υπουργός Σπυρίδης την απέρριψε με το αιτιολογικό ότι οι έμποροι της Καρδίτσας – την εποχή εκείνη τα Τρίκαλα και η Καρδίτσα αποτελούσαν ένα νομό – προτιμούσαν να υπάγονται στο Επιμελητήριο του Βόλου και ως εκ τούτου δεν υπήρχαν οι απαραίτητοι οικονομικοί πόροι για τη συντήρηση Επιμελητηρίου στα Τρίκαλα. (εφ. «Θάρρος» 29/1/1920)
Ένα χρόνο αργότερα το Εμπορικό Επιμελητήριο Αθηνών θα υποδείξει με υπόμνημά του στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας την ανάγκη ίδρυσης εμπορικών επιμελητηρίων στις πρωτεύουσες των νομών. (23/6/1921) Φωνή βοώντος εν τη ερήμω. Θα χρειαστεί να περάσουν πολλά χρόνια για να ιδρυθεί τον Ιούνιο του 1935 Επιμελητήριο στα Τρίκαλα.
Στα τέλη Απριλίου 1920 συνήλθαν στα γραφεία του Εμπορικού συλλόγου τα μέλη και σχηματίστηκε, όπως όριζε ο νόμος, επιτροπή υπό τον πρόεδρο πρωτοδικών για την πάταξη της αισχροκέρδειας. Ως εκπρόσωπος του Εμπορικού Συλλόγου εξελέγη ο Αναγνωστιάδης. Επίσης αποφασίστηκε να κλείσουν τα καταστήματα και να εορτασθεί για πρώτη φορά η Πρωτομαγιά. (εφ. «Θάρρος» 29/4/1920)
Στις 13 Ιουνίου με πρωτοβουλία του Συλλόγου των Φιλελευθέρων συνήλθαν στα γραφεία του Εμπορικού συλλόγου σωματεία της πόλης και αποφασίστηκε στις 15 τ.μ. στις 11 το πρωί να οργανωθεί στην πλατεία Ρήγα Φεραίου συλλαλητήριο υπέρ της Αντάντ. Πράγματι την ημέρα εκείνη υπό τους ήχους της Φιλαρμονικής συγκεντρώθηκε στην πλατεία πλήθος κόσμου προς το οποίο μίλησε ο πρόεδρος των Φιλελευθέρων Τσαφίτσας. Στη συνέχεια εκδόθηκε ψήφισμα με το οποίο ο Εμπορικός Σύλλογος, ο Σύνδεσμος εργατών, ο σύλλογος Αθηνά Εργάνη, εκπρόσωπος των γεωργών και η Ισραηλιτική κοινότητα εκφράζανε την ευγνωμοσύνη τους προς τους συμμάχους για την υποστήριξη των δίκαιων της Ελλάδας στη διάσκεψη του Σαν Ρέμο. Το ψήφισμα παραδόθηκε στη Νομαρχία για να το προωθήσει στις Πρεσβείες των κρατών που συμμετείχαν στην Αντάντ. (εφ. «Θάρρος» 14 και 16/6/1920)
Τις επόμενες μέρες ο Εμπορικός Σύλλογος απέστειλε συγχαρητήριο τηλεγράφημα στον Αρχιστράτηγο Παρασκευόπουλο εκφράζοντας τον θαυμασμό του εμπορικού κόσμου για τις λαμπρές νίκες του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία. (εφ. «Θάρρος» 20/6/1920)
Στα τέλη Ιουνίου ο Εμπορικός Σύλλογος απέστειλε στο πολιτικό γραφείο του πρωθυπουργού και στους ντόπιους βουλευτές τηλεγράφημα με το οποίο ζητούσε την αποστολή στα Τρίκαλα ενός λόχου εφέδρων του 1905, ο οποίος να αναλάβει τη φρούρηση των Φυλακών και των καταστημάτων έτσι ώστε η Χωροφυλακή να ασχοληθεί με την καταδίωξη των ζωοκλεφτών και των κακοποιών στοιχείων που τελευταία διέρρηξαν οικήματα στο κέντρο της πόλης. (εφ. «Θάρρος» 30/6/1920)
Οι Εθνικές εκλογές του 1920 άλλαξαν τη ροή της ιστορίας. Ο Βενιζέλος καταψηφίστηκε και την εξουσία ανέλαβαν οι φιλομοναρχικοί πολιτικοί οι οποίοι προκήρυξαν δημοψήφισμα για την επάνοδο του βασιλιά Κωνσταντίνου. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα το 98% του ελληνικού λαού ψήφισε υπέρ της επανόδου του Κωνσταντίνου στο θρόνο. Εν όψει της επιστροφής του Κωνσταντίνου προγραμματίστηκαν σε όλη τη χώρα εορτές και πανηγυρισμοί.
Ο εμπορικός Σύλλογος με πρόεδρο τον Γ. Μαράβα και γραμματέα τον Α. Τεγόπουλο απέστειλε στον άνακτα το παρακάτω τηλεγράφημα: «Εμπορικός Σύλλογος Τρικκάλων εν ακρατήτω αγαλλίαση και χαρά επί αισία επανόδω εκ μακροχρονίου απουσίας λατρευτού ημών άνακτος καθυποβάλλει το καλώς ήλθες και εύχεται ολοψύχως ταχείαν και πλήρη εκπλήρωσιν των αιωνίων πόθων επ’αγαθώ πατρίδος». («Θάρρος» 7/12/1920) Να σημειωθεί πως τηλεγραφήματα ακριβώς με το ίδιο περιεχόμενο απέστειλαν οι Υποδηματοποιοί, οι έμποροι αποικιακών και οι Ισραηλίτες.
1921.Πρώτες διαμαρτυρίες για τάξη στη Λαϊκή Αγορά
Οι πρώτες μέρες του νέου χρόνου κύλησαν χωρίς απρόοπτα. Στα καφενεία κύριο θέμα συζητήσεων ήταν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Μικρά Ασία. Κάποιες φήμες για νίκες των Κεμαλικών διαψεύστηκαν.
Στις αρχές Φεβρουαρίου ο Εμπορικός Σύλλογος ζήτησε με αίτημά του προς το Δήμο Τρικκαίων να καταργηθούν οι παράγκες που έστηναν κάθε Δευτέρα μικροπωλητές στην πλατεία της Δήμητρος, όπως ονομαζόταν τότε οι δυο παράλληλοι δρόμοι που ξεκινούσαν από την Κεντρική πλατεία και κατέληγαν στα σημερινά Δικαστήρια. Το αίτημα ικανοποιήθηκε. Επίσης σε σύσκεψη του Εμπορικού Συλλόγου στην οποία συμμετείχαν και πολλά επαγγελματικά σωματεία αποφασίστηκε να υποβληθεί αίτημα στον πρωθυπουργό Γούναρη όπως επισπευθούν οι εργασίες της μετατροπής των παλαιών τουρκικών στρατώνων. (εφ. «Αναγέννησις» 9/2/1921)
Στις 8 Ιουνίου έγιναν οι αρχαιρεσίες για ανάδειξη νέας διοίκησης στον Εμπορικό Σύλλογο. Εξελέγησαν: πρόεδρος ο Δημήτριος Θεοδοσόπουλος, αντιπρόεδρος ο Γ. Χατζηστεργίου, ταμίας ο Κ. Φασούλας, γραμματέας ο Μ. Πολυχρονιάδης και σύμβουλοι οι Γ. τσιλιμάγκας, Γ. Πατσουρίδης, Αθ. Σεισόπουλος, Δαυίδ Λεβής, Κ Τούφας, Απ. Μαλικιώσης, Θ. Ντρίβας και Γ. Τραγανίτης. (εφ. «Αναγέννησις» 9/6/1921)
Στις επόμενες εκλογές που θα γίνουν τον Ιούνιο του 1923, το Διοικητικό Συμβούλιο του Εμπορικού Συλλόγου τώρα εκλεγόταν ανά διετία, πρόεδρος εξελέγη ο Γ. Μαράβας, αντιπρόεδρος ο Σωκράτης Τεγόπουλος, ταμίας ο Κ. Μονόξυλος, γραμματέας ο Θρ. Αλεξόπουλος και σύμβουλοι οι Κ. Φασούλας, Ι. Παπαδήμας, Κ. Τούφας, Αβραάμ Σαμπεθάι, Δ. Δρίβας, Στ. Σιάχος, Απ.Μαλικιώσης και Γ. Τραγανίτης. (εφ. «Αναγέννησις»13/6/1923).
Όταν πηγαίναμε στη Λάρισα
Ανεβαίνοντας και σε… πλοίο!
Μπορεί να μας φαίνεται απίστευτο σήμερα αλλά και μέχρι πριν 100 χρόνια η διάβαση του Πηνειού, στα σύνορα Τρικάλων – Λάρισας γινόταν με τις περίφημες «περαταριές», αφού δεν υπήρχε καμία γέφυρα. Γι’ αυτό, το 1918, ένα από τα αιτήματα του Εμπορικού Συλλόγου Τρικάλων προς την κυβέρνηση ήταν και η κατασκευή γέφυρας στο Κουτσόχερο.
«Περαταριές» λειτουργούσαν μέχρι και τη δεκαετία του 1960 για την επικοινωνία της Νομής με το Προάστιο Καρδίτσας. Η σχετική φωτό (από το αρχείο της κας Μαρούλας Κλιάφα) είχε δημοσιευθεί σε ρεπορτάζ – συνέντευξη με την κ. Κλιάφα που είχαμε κάνει το 2004 για το περιοδικό «τριήμερο» που εκδίδαμε τότε…
Μαρούλα Κλιάφα
